مدرسه علمیه فاطمیه صومعه سرا

«یا أَیهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّکمُ الَّذِی خَلَقَکمْ وَالَّذِینَ مِن قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ[1]؛

ای مردم! پروردگارتان که شما و پیشینیان شما را آفرید، پرستش کنید تا اهل تقوا شوید.»
چرا باید خدا را عبادت کنیم؟

در چند جای قرآن در پاسخ به این پرسش چنین آمده است:

* چون خدا خالق و مربی شماست: «…اعْبُدُواْ رَبَّکمُ الَّذِی خَلَقَکمْ…». از آنجا که مشرکان، خالقیت را پذیرفته بودند ولی ربوبیت را انکار می کردند، خداوند در این آیه، دو کلمه «ربکم» و «خلقکم» را کنار هم آورده تا به این نکته دلالت کند که خالق شما، پروردگار شماست.

* چون تأمین کنندة رزق و روزی و امنیت شماست: «فَلْیعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَیتِ * الَّذِی أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ»[2].

* چون همة عالم سپاسگزار او هستند: «…إِن مِّن شَیءٍ إِلاَّ یسَبِّحُ بِحَمْدَهِ…»[3].

* چون معبودی جز او نیست: «…لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی…»[4].
چگونه عبادت کنیم؟

* آیات و روایات، برای عبادت، شیوه ها و شرایطی را بیان نموده اند که در جای خود، بحث خواهد شد؛ ولی چون این آیه، اولین فرمان الهی خطاب به انسان در قرآن است، سرفصل هایی را بیان می کنیم تا مشخص شود، عبادت باید چگونه باشد:

1. عبادت مأمورانه: یعنی طبق دستور او و بدون کم و زیاد و خرافات.

2. عبادت آگاهانه: تا بدانیم مخاطب و معبود ما کیست: «…حَتَّی تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ…»[5].

3. عبادت خالصانه: «…وَلَا یشْرِک بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»[6].

4. عبادت خاشعانه: «… فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ»[7].

5. عبادت مخفیانه: پیامبر فرمودند: «اعظم العبادة اجراً اخفاها؛[8] عبادتی بزرگترین پاداش را دارد که پنهانی باشد.»

6. عبادت عاشقانه: پیامبر فرمودند: «افضل الناس مَن عَشق العبادة؛[9] برترین مردم کسی است که عاشق عبادت باشد.»

و خلاصة مطلب این که برای عبادت، سه نوع شرط است:

الف. شرط صحت، نظیر طهارت و قبله.

ب. شرط قبول، نظیر تقوا.

ج. شرط کمال، نظیر این که عبادت، آگاهانه، خاشعانه، مخفیانه و عاشقانه و… باشد.□

[1] . بقره، 21.

[2] . قریش، 3-4.

[3] . اسراء، 44.

[4] . طه، 14.

[5] . نساء، 43.

[6] . کهف، 110.

[7] . مؤمنون، 2.

[8] . بحار، ج 70، ص 251.

[9] . بحار،‌ ج 70، ص 253.